Pierwsza pomoc

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych

Zadaniem osoby udzielającej pierwszej pomocy jest utrzymanie przy życiu poszkodowanego i nie dopuszczenie do powstania dalszych powikłań do chwili przybycia lekarza bądź karetki pogotowia ratunkowego.

1. Upewnij się, czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni.
2. Sprawdź reakcję poszkodowanego: delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj: „Czy wszystko w porządku?”
   • Jeżeli reaguje:
     • zostaw poszkodowanego w pozycji, w której go zastałeś, o ile nie zagraża my żadne niebezpieczeństwo,
     • dowiedz się jak najwięcej o stanie poszkodowanego i wezwij pomoc, jeśli będzie potrzeba, regularnie oceniaj jego stan.
   • Jeżeli nie reaguje:
     • głośno zawołaj o pomoc,
     • odwróć poszkodowanego na plecy, a następnie udrożnij jego drogi oddechowe, wykonując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy,
       • umieść jedną rękę na czole poszkodowanego i delikatnie odegnij jego głowę do tyłu, pozostawiając wolny kciuk i palec wskazujący tak, aby zatkać nimi nos jeżeli potrzebne będą oddechy ratunkowe,
       • opuszki palców drugiej reki umieść na żuchwie poszkodowanego, a następnie unieś ją w celu udrożnienia dróg oddechowych.
3. Utrzymując drożność dróg oddechowych wzrokiem, słuchem i dotykiem poszukaj prawidłowego oddechu:
   • oceń wzrokiem ruchy klatki piersiowej,
   • nasłuchuj przy ustach poszkodowanego szmerów oddechowych,
   • staraj się wyczuć ruch powietrza na swoim policzku.
     W pierwszych minutach po zatrzymaniu krążenia poszkodowany może oddychać lub wykonywać głośne, pojedyncze westchnięcia. Nie należy ich mylić z prawidłowym oddechem. Na ocenę wzrokiem, słuchem i dotykiem przeznacz nie więcej niż 10 sekund. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości czy oddech jest prawidłowy, działaj tak, jakby był nieprawidłowy.
4. Jeżeli oddech jest prawidłowy:
   • ułóż poszkodowanego w pozycji bocznej,
   • wyślij kogoś lub sam udaj się po pomoc (wezwij pogotowie)
   • regularnie oceniaj oddech.
5. Jeżeli oddech nie jest prawidłowy: wyślij kogoś po pomoc, a jeżeli jesteś sam, zostaw poszkodowanego i wezwij pogotowie, wróć i rozpocznij uciskanie klatki piersiowej zgodnie z poniższym opisem:
   • uklęknij obok poszkodowanego,
   • ułóż nadgarstek jednej ręki na środku klatki piersiowej poszkodowanego,
   • ułóż nadgarstek drugiej ręki na już położonym,
   • spleć palce obu dłoni i upewnij się, że nie będziesz wywierać nacisku na żebra poszkodowanego; nie  uciskaj nadbrzusza ani dolnego końca mostka,
   • pochyl się nad poszkodowanym, wyprostowane ramiona ustaw prostopadle do mostka i uciskaj na głębokość 4-5cm,
   • po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk klatkę piersiową, nie odrywając dłoni od mostka,
   • powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością 100/min (nieco mniej niż 2 uciśnięcia/s), okres uciskania i zwalniania nacisku (relaksacji) mostka powinien być taki sam.
6. Połącz uciskanie klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi:
   • po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej udrożnij drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę,
   • zaciśnij skrzydełka nosa, używając palca wskazującego i kciuka ręki umieszczonej na czole poszkodowanego,
   • pozostaw usta delikatnie otwarte, jednocześnie utrzymując uniesienie żuchwy,
   • weź normalny wdech i obejmij szczelnie usta poszkodowanego swoimi ustami, upewniając się, że nie ma przecieku powietrza,
   • wdmuchuj powoli powietrze do ust poszkodowanego przez około 1 sekundę (tak jak przy  normalnym oddychaniu), obserwując jednocześnie czy klatka piersiowa się unosi,
   • jeszcze raz nabierz powietrza i wdmuchnij do ust poszkodowanego, dążąc do wykonania dwóch skutecznych oddechów ratowniczych; następnie ponownie ułóż ręce w prawidłowej pozycji na mostku i wykonaj kolejnych 30 uciśnięć klatki piersiowej,
   • kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w stosunku 30:2,
   • przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko wtedy, gdy zacznie on prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie przerywaj resuscytacji. Jeżeli wykonany pierwszy oddech ratowniczy nie powoduje uniesienia klatki piersiowej jak przy normalnym oddychaniu, wykonaj następujące czynności,
   • sprawdź jamę ustną poszkodowanego i usuń widoczne ciała obce,
   • wykonaj nie więcej niż 2 próby wentylacji za każdym razem, zanim podejmiesz ponownie uciskanie klatki piersiowej. Jeżeli na miejscu zdarzenia jest więcej niż jeden ratownik, ratownicy powinni się zmieniać podczas prowadzenia reanimacji co 1-2 minuty, aby zapobiec zmęczeniu. Należy zminimalizować przerwy w resuscytacji podczas zmian.
7. Reanimacje ograniczoną wyłącznie do uciśnięć klatki piersiowej możesz prowadzić w następujących sytuacjach:
   • jeżeli nie jesteś w stanie lub nie chcesz wykonywać oddechów ratowniczych, zastosuj uciśnięcia klatki piersiowej,
   • jeżeli stosujesz wyłącznie uciśnięcia klatki piersiowej, wykonuj je bez przerwy, z częstotliwością 100 uciśnięć/min,
   • przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko wtedy, jeżeli zacznie on prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie przerywaj resuscytacji.
8. Kontynuuj resuscytację do czasu gdy:
   • przybędą wykwalifikowane służby medyczne i przejmą działania,
   • poszkodowany zacznie prawidłowo oddychać,
   • ulegniesz wyczerpaniu.